مقدمه

به دلیل حکم محبت با اهل بیت (ع) در قرآن کریم[1] و فرمان پیامبر (ص)، مسلمانان پاکستان اعم از شیعه و برخی از اهل تسنن به زیارت حرم‌ های مقدس اهل بیت (ع) از جمله حضرت امام حسین (ع) و سایر آئمه معصومین (ع) می ‌روند. زائران عمدتاً از طبقه متوسط یا فقیر هستند و برای این سفر کل سال پس ‌انداز می‌ کنند. مسیر سفر از بلوچستان و مرز میر جاوا ایران است، اما تروریسم در بلوچستان به زائران آسیب می ‌زند. دولت پاکستان نتوانسته تروریسم را کنترل کند و به مناسبت اربعین در سال 2025ء دولت پاکستان سفر زمینی را برای زائران ایران و عراق ممنوع و فقط سفر هوایی را مجاز کرده و بلیط را 675 دلار تعیین کرده است. این هزینه ‌ها برای بسیاری از زائران غیرقابل تحمل است، در حالیکه زائران برای سفر زمینی تدارکاتی را دیده بودند و میلیارد ها روپیه به کاروان ها برای تهیه اتوبوس ها یا بلیط قطار پرداخت کرده بودند و بعد از دست رفتن میلیاردها روپیه برای تدارکات سفر زمینی، مردم چطور بلیط هواپیما را بخرند، این موضوع باعث خشم و اعتراضاتی از سوی احزاب مذهبی و علمای پاکستان شده است. در این گزارش سعی خواهیم کرد موضع رسانه ‌های پاکستان، علما و مردم پاکستان را جویا شویم تا حقیقت آشکار شود.

واکنش احزاب مذهبی پاکستان:

شورای علمای شیعه پاکستان: ممنوعیت سفر زمینی برای زائران اربعین قابل قبول نیست.

علامه شبیر حسن میثمی، دبیر کل شورای علمای شیعه پاکستان، اعلام کرد که ممنوعیت سفر زمینی برای زائران اربعین غیرقابل قبول است و در صورت عدم پاسخ مثبت دولت در ۲۴ ساعت، اقدامات بعدی را اعلام خواهیم کرد. علامه عارف واحدی نیز گفت که این تصمیم سلب حقوق مردم فقیر است که کربلا را مرکز ایمان خود می ‌دانند. در کنفرانس مطبوعاتی، علما تأکید کردند که تأمین امنیت زائران بر عهده دولت است و ممنوعیت سفر اقدامی خلاف قانون اساسی و تهدیدی برای حقوق بنیادین مردم است. هزینه ‌های میلیاردی زائران و ناتوانی دولت در تأمین امنیت محورهای این انتقاد بود و بر لزوم باز نگه ‌داشتن مسیرها تأکید شد. علما گفتند: سازمان‌ دهی حمل و نقل هوایی رایگان برای زائران از کویته ضروری است. علامه شبیر حسن میثمی از تلاش‌ ها برای تماس با مقامات دولتی خبر داد و تأکید کرد که اگر مسئله حل نشد، گزینه ‌های دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت. درخواست ‌ها از دولت برای لغو ممنوعیت ورود زائران و تأمین امنیت آنان مطرح شده است. علامه عارف حسین واحدی نیز به پیامدهای منفی این تصمیم بر حقوق فقرا اشاره کرد[2].

حزب وحدت مسلمین پاکستان: ممنوعیت سفر زمینی زائران ، دستور کار استعمارگران است.

ناصر شیرازی، دبیر کل حزب وحدت مسلمین پاکستان، بستن مسیرهای زمینی برای زائران را محکوم کرد و آن را بخشی از دستور کار استعمارگران دانست. وی تأکید کرد که این اقدام به حقوق اساسی جامعه ضربه می‌ زند و میلیون ‌ها زائر از این مسیرها برای زیارت سفر می‌کنند. شیرازی به محدودیت ‌های اعمال شده توسط محسن نقوی وزیر کشور پاکستان و تأثیر منفی آن بر زائران اشاره کرد. او بیان کرد که دولت باید امنیت مسیرها را تامین کند و تسهیل در سفر زائران را فراهم آورد و اعلام کرد که گزینه‌ های هوایی پاسخگوی نیازها نیست[3].

دیدار علامه عارف واحدی با سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان و گفتگو در خصوص اربعین

علامه عارف حسین واحدی، نایب رئیس شورای علمای شیعه پاکستان، با دکتر رضا امیری مقدم، سفیر جمهوری اسلامی ایران، در سفارت ایران در اسلام آباد دیدار و گفتگو کرد. هر دو شخصیت به تفصیل در مورد مسائل و مشکلات زائران اربعین حسینی گفتگو کردند. سفیر جمهوری اسلامی ایران در این گفتگو گفت که ما امکانات و امنیت کامل را برای زائرانی که از ایران عبور می‌کنند، فراهم خواهیم کرد[4].

اعتراضات سراسری  علیه ممنوعیت سفر زمینی زائران پاکستانی توسط دولت پاکستان

در مرحله اول، اعتراضات مسالمت ‌آمیز توسط کاروان‌ داران و زائران پاکستانی در سراسر پاکستان علیه ممنوعیت موقت اعمال شده توسط وزارت کشور پاکستان برای زائرانی که از طریق زمینی برای شرکت در مراسم اربعین حضرت امام حسین (ع) سفر می‌ کنند، به درخواست شورای علمای شیعه پاکستان برگزار شده است. آنها ممنوعیت دولتی را نمی ‌پذیرند و اعلام کردند که تأمین امنیت مردم بر عهده دولت است. مردم خواستار لغو فوری این ممنوعیت از دولت هستند، در غیر این صورت دامنه اعتراض گسترش خواهد یافت[5].

اعلام اعتراض سراسری حزب مجلس وحدت مسلمین پاکستان علیه ممنوعیت سفر زمینی زائران

حزب مجلس وحدت مسلمین پاکستان در اعتراض به ممنوعیت تردد زمینی زائران پاکستانی به مناسبت اربعین حضرت امام حسین (ع)، برای برگزاری تظاهرات سراسری فراخوان اعلام کرده است . سناتور علامه راجا ناصر عباس جعفری، رئیس حزب مجلس وحدت مسلمین پاکستان در یک کنفرانس مطبوعاتی در اسلام آباد گفت که هیچ محدودیتی بر آزادی مذهبی را نمی ‌پذیریم. وی همچنین گفت تحصن‌ های اعتراضی از منطقه گیلگیت و بلتستان گرفته تا شهر کراچی برگزار خواهند شد[6].

سرمقاله روزنامه جنگ: اربعین حضرت امام حسین (ع) برای زائران اهمیت مذهبی دارد، باید تسهیلات سفر ارزان فراهم آیند.

روزنامه جنگ معتقد است ممنوعیت سفر جاده ‌ای برای امنیت زائران در شرایط کنونی تصمیم مناسبی است، اما باید موقت باشد. دولت موظف به تأمین امنیت زائران است، در حالی که احزاب مذهبی به این تصمیم اعتراض دارند و آن را غیر موجه می‌ دانند. تا تأمین امنیت، این ممنوعیت باید برقرار بماند. هزینه بالای سفر هوایی نیز مردم را در تنگنا قرار داده و نیاز به تسهیل و ارزان ‌سازی آن وجود دارد[7].

سرمقاله روزنامه نوای وقت: اگر دولت به موقع تصمیم می گرفت با این واکنش تند زائران مواجه نمی‌ شد.

روزنامه نوای وقت به ممنوعیت سفر زائران به ایران و عراق از طریق جاده اشاره کرده و آن را در نگاه اول اقدام درستی می ‌داند، اما این تصمیم مشکلاتی را برای زائران به دلیل هزینه ‌های زیاد هوایی ایجاد می کند. علامه قاضی نادر حسین علوی و دیگر رهبران به شدت به این تصمیم واکنش نشان داده و آن را جریحه‌ دار کننده احساسات زائران می‌ دانند. اقدامات دولت برای تسهیل سفرهای هوایی نیز نتوانسته است خسارت زائران را جبران کند.[8].

تحلیل کارشناسی

تحلیگران مذهبی معقدند که:

1.  راهپیمایی اربعین نمایش قدرت آزادی خواهان جهان است و کاهش تعداد جمعیت این راهپیمایی مطلوب نظام استکبار جهانی است .
2. اگر زائران این بار سکوت کردند این روند ادامه پیدا می کند و تعداد زائران در سالهای آینده برای ایران و عراق کاهش می یابد.

منابع